Tăng hệ số điều chỉnh giá đất: Người mua nhà thêm nặng gánh?

28.03.2018 - Theo quyết định mới ban hành của UBND Tp.HCM, bắt đầu từ ngày 25/3, hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất (hệ số K) đối với tất cả các trường hợp đều tăng 0,1 lần. Đây là lần đầu tiên, sau 3 năm, Tp.HCM chính thức điều chỉnh hệ số K nhưng các chuyên gia nhà đất cho rằng, việc này sẽ ảnh hưởng đến các cá nhân và các hộ gia đình muốn làm sổ đỏ.

Lo tốn thêm chi phí

Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM cho biết, việc ban hành hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất đã được Sở tính toán rất kỹ và được nhiều sở, ngành cũng như các chuyên gia tham gia góp ý. Suốt ba năm qua, Tp.HCM chưa lần nào tăng hệ số K dù giá đất trên thị trường tăng rất cao. Để phù hợp với tình hình thực tế, trong quyết định mới đây, TP đã tính toán lựa chọn con số tăng 0,1 lần.

So với giá thị trường hiện nay, giá đất do UBND Tp.HCM quy định chỉ bằng khoảng 1/3. Do thị trường bất động sản có sự biến động mạnh trong thời gian qua nên Tp.HCM phải tính toán lại hệ số K.

Góp ý về việc thay đổi hệ số K, theo Sở Tài chính và Sở Tài nguyên và Môi trường thì nên áp dụng hệ số K tăng khoảng 10% trong năm 2018. Mức tăng này là phù hợp so với giá đất tăng của thị trường đồng thời cũng không gây ra ảnh hưởng quá lớn.

Còn theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Tp.HCM (Horea) thì động thái điều chỉnh hệ số K của UBND TP cho thấy sự thay đổi về mặt bằng giá đất theo chiều hướng tăng lên. Do sự chênh lệch quá lớn giữa bảng giá đất hiện tại của TP với giá thị trường nên mới có chuyện giá bồi thường đất không hợp lý. Cụ thể như trường hợp giá đất bồi thường ở khu vực đường Đồng Khởi (quận 1) tính theo bảng giá đất chỉ khoảng 250 triệu đồng/m2 nhưng giá mua bán bên ngoài lên tới cả tỉ đồng. Nay, khi hệ số K thay đổi thì các cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp có dự án quy mô dưới 30 tỉ đồng sẽ là những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Cụ thể, nếu muốn làm sổ đỏ, các cá nhân và hộ gia đình sẽ tốn chi phí hơn. Số liệu thống kê cho thấy, hiện Tp.HCM có hàng chục ngàn trường hợp nợ tiền sử dụng đất khiến quyền lợi của họ bị ảnh hưởng. Trong đó, những hộ dân có sổ đỏ bị nợ tiền sử dụng đất sẽ không được thế chấp tại các ngân hàng.

Ông Huỳnh Ngọc Quý, một người dân đang ngụ tại quận 2, cho biết sắp tới gia đình ông sẽ làm các thủ tục cần thiết để hợp thức hóa căn nhà có diện tích 250m2 tại phường Cát Lái, quận 2 lấy chỗ sinh sống. Căn cứ theo quy định hiện hành, thì hạn mức chuyển đổi của hộ gia đình cá nhân ông Quý là 160m2. Đối chiếu trên bảng giá đất TP, khu vực ông đang ở thì chi phí mỗi mét vuông đất là 9,8 triệu đồng/m2. Nghĩa là, ông Quý phải đóng số tiền hạn mức lên tới 1,5 tỉ đồng. Phần diện tích còn lại ngoài hạn mức sẽ áp dụng hệ số K là 1,1 lần, nghĩa là ông Quý phải đóng thêm 970 triệu đồng nữa. Ông Quý kết luận: "Với việc tăng hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất, tôi phải bỏ thêm hơn 88 triệu đồng".

Chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Thế Hiển nhận xét: "Việc tăng hệ số K sẽ làm tăng chi phí làm sổ đỏ đối với người dân Tp.HCM và đây là gánh nặng, nhất là trong điều kiện rất nhiều hộ dân ở TP có nhà nhưng chưa làm sổ đỏ thời gian qua. Với các doanh nghiệp bất động sản khi làm dự án phải chuyển đổi, đóng thêm tiền sử dụng đất, chi phí này thực chất sẽ được tính vào giá trị căn hộ, căn nhà sẽ bán cho người mua. Trong khi đó, giá của phần lớn những căn hộ hiện nay đã cao hơn khá nhiều so với thu nhập của đại bộ phận người dân TP".


Khi hệ số điều chỉnh giá đất tăng 0,1 lần thì đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất là
các cá nhân và các hộ gia đình muốn làm sổ đỏ. Ảnh: Lê Phong

Còn nhiều băn khoăn

Ngoài các cá nhân, hộ gia đình làm sổ đỏ, doanh nghiệp có đất dự án quy mô nhỏ, dưới 30 tỉ đồng cũng là đối tượng chịu tác động từ việc thay đổi hệ số điều chỉnh giá đất lần này.

Cụ thể, theo ông Lê Hữu Nghĩa, GĐ Công ty Xây dựng Lê Thành, lần điều chỉnh hệ số K này của Tp.HCM ngoài tác động đến cá nhân và hộ gia đình thì khối doanh nghiệp có dự án bất động sản dưới 30 tỉ đồng cũng bị ảnh hưởng. Còn lại, những doanh nghiệp bất động sản lớn có dự án quy mô hơn 30 tỉ đồng đương nhiên sẽ không bị ảnh hưởng do không áp dụng phương pháp tính theo hệ số K.

"Khi hệ số K được điều chỉnh tăng lên, doanh nghiệp sẽ tính vào giá thành sản phẩm và người cuối cùng bị tác động sẽ là người mua nhà", ông Lê Hoàng Châu phân tích.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Lê Ngọc Trung, công ty địa ốc Phú Thịnh (quận Tân Bình) cho rằng, các doanh nghiệp sử dụng mục đích nhà ở cho thuê đang bị áp hệ số K khá cao. Trong khi đó, nhiều người dân thành phố đang có nhu cầu rất cấp bách về nhà ở. Do đó, nếu doanh nghiệp phải đóng tiền sử dụng đất xây dựng căn hộ làm nhà trọ cao cấp cho công chức, công nhân và hộ gia đình trẻ thuê cao hơn so với hộ gia đình cá nhân xây nhà trọ riêng lẻ cho thuê là bất hợp lý.

"Việc đầu tư cao sẽ dẫn đến giá thuê đối với người dân cũng cao. Điều này vô tình đẩy giá nhà ở Tp.HCM lên, khiến không ít trường hợp người dân không mua được nhà để ở", ông Trung bày tỏ.

Chủ tịch Horea cũng cho rằng, các cơ quan quản lý nên kiến nghị, đề xuất sửa đổi một số điều của Luật Đất đai 2013. Đặc biệt là đề xuất đổi cách tính tiền sử dụng đất hiện nay. Cụ thể nên chuyển đổi thành sắc thuế sử dụng đất khi nhà nước giao đất hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, như UBND TP đã đề xuất trước đó.

Về lâu dài, theo ông Châu cần đề nghị nghiên cứu bỏ hẳn khái niệm "tiền sử dụng đất". Thay vào đó là sắc thuế sử dụng đất ở với thuế suất nhất định, áp dụng mức khoảng 10% hoặc 15% bảng giá đất. Nếu áp dụng phương án này, không chỉ giúp quản lý minh bạch mà còn dễ tính toán và loại trừ được cơ chế xin - cho cũng như hạn chế việc thu tiền sử dụng đất lần đầu quá lớn, từ đó tạo ra nguồn thu bền vững và lâu dài cho ngân sách.

Không nên tính tiền sử dụng đất một lần

Tham gia hội thảo về phát triển thị trường bất động sản tổ chức tại Tp.HCM mới đây, GS Richard Peiser, Trường Đại học Harvard (Mỹ) nêu quan điểm cho rằng nếu muốn bảo đảm tính lâu dài thì không nên thực hiện việc tính tiền sử dụng đất một lần. Ông Richard Peiser phân tích: "Mặt lợi là tiền thuế sẽ được nhà nước sử dụng vào việc quản lý ngay tại thời điểm đó nhưng về lâu dài thì không có lợi, mà nên đóng tiền hằng năm theo tỉ lệ nhất định. Việc này sẽ có nguồn thu lâu dài, bền vững cho Chính phủ để có thể dùng mục đích làm hạ tầng, công trình tiện ích…".

(Theo Người lao động)