Một trong những thương vụ M&A nổi bật mở đầu thị trường bất động sản Việt Nam 2018 là việc ông lớn Nomura Real Development mua lại 24% cổ phần của Sun Wah - tòa nhà văn phòng hạng A thuộc khu vực trung tâm Tp.HCM. Riêng về phân khúc nhà ở, vào tháng 3/2018, CapitaLand cũng công bố mua lại khu đất 0,9 ha tại quận Tây Hồ (Hà Nội) có giá trị khoảng 685 tỷ VNĐ (tương đương 29,78 triệu USD). Không lâu sau đó, trong quý III/2018, CapitaLand tiếp tục thâu tóm khu đất rộng 6 ha tại phường Bình Trưng Đông (quận 2, Tp.HCM) có giá trị 1,38 nghìn tỷ VNĐ (tương đương 60 triệu USD). Dự án này sẽ cung cấp cho thị trường hơn 100 đơn vị nhà ở, dự kiến hoàn thành vào năm 2021. Gần đây, CapitaLand Singapore cũng ra quyết định mua lại 11 tỷ SGD cổ phiếu từ Ascendas-Singbridge.
Một đại gia bất động sản khác là Frasers Property đã mua lại 75% vốn phát hành của Công ty Cổ phần Bất động sản Phú An Khang (PAK) và Công ty cổ phần Bất động sản Phú An Điền (PAD). Dự kiến, hai đơn vị PAK và PAD sẽ đảm nhận việc phát triển các dự án dân cư kiêm thương mại tại quận 2 và quận Thủ Đức (Tp.HCM).
Trong số những giao dịch đáng chú ý còn có việc Keppel Land thoái vốn cổ phần trong dự án phát triển của Công ty Cổ phần Quốc Lộc Phát (QLP) tại quận 2 (Tp.HCM). Tập đoàn bất động sản Malaysia Berjaya Land Berhad cũng tuyên bố thoái toàn bộ 32.5% vốn góp còn lại của mình tại Berjaya Vietnam Financial Center Limited (BVFC) cho Công ty Cổ phần Vinhomes và Công ty Cổ phần Đô thị Du Lịch Cần Giờ với tổng trị giá là 884,9 tỷ VNĐ (khoảng 38,47 triệu USD).
Những thường vụ M&A nổi bật trong năm 2018
Song song đó, Vingroup và các công ty con có khả năng sẽ mua lại Công ty TNHH MTV Berjaya Vietnam International University Town (“BVIUT”), và đã bơm vốn và nâng tỷ lệ sở hữu cổ phần lên 99,2%. Thông qua công ty con, cổ phần của Berjaya trong BVIUT đã giảm từ 100% xuống còn 0,8%, và công ty này dự định sẽ bán hết số cổ phần còn lại trong tương lai gần. Trong tháng 12/2018, Berjaya tuyên bố đã thoái toàn bộ 75% cổ phần của mình tại công ty THHH T.P.C Nghi Tam Village cho Công ty TNHH Phát triển Du lịch Khách sạn Hà Nội, trị giá 1,245 tỷ VNĐ (tương đương khoảng 54,13 triệu USD).
Các giao dịch bất động sản năm 2018 được đa dạng hóa với nhiều loại tài sản khác nhau. Vào tháng 5/2018, một trong những công ty quản lý lớn nhất Nhật Bản chuyên về bất động sản hậu cần CRE - thông qua công ty con CRE Asia - đã đồng ý đầu tư 6,2 triệu USD (tương đương 142,6 tỷ VNĐ) vào Sembcorp Infra Services (SIS) trong một thỏa thuận mua cổ phiếu. Số vốn mới từ CRE Asia và các khoản vay ngân hàng sẽ phục vụ cho mục đích phát triển thêm 30.000 m2 diện tích kho vận tại Việt Nam của SIS.
Cũng trong tháng 5, quỹ private equity toàn cầu Warburg Pincus và nhà phát triển bất động sản công nghiệp Becamex IDC đã chính thức cho ra mắt liên doanh Công ty Cổ phần Phát triển BW Industrial. Theo thông cáo của họ, với hơn 200 ha dự án đang được phát triển với vốn đầu tư ban đầu hơn 200 triệu USD, BW Industrial hiện là nhà phát triển dịch vụ cho thuê công nghiệp và hậu cần lớn nhất tại Việt Nam.
Năm 2019 và những năm kế tiếp, Việt Nam tiếp tục là một trong những điểm đến
ưa thích của dòng vốn đầu tư nước ngoài tại Đông Nam Á
Quý cuối năm 2018 còn ghi nhận một thương vụ bán và cho thuê lại kho bãi tại VSIP 1, tỉnh Bình Dương. Mapletree Logistics Trust đã chi 725,1 tỷ đồng (tương đương 31,5 triệu USD) nhằm thâu tóm kho bãi thuộc Công ty TNHH Quốc tế Unilever. Sau khi hoàn tất việc mua lại, tài sản này sẽ được Unilever Vietnam thuê lại trong 10 năm với mức tiền thuê tăng hàng năm.
Nửa cuối năm 2018, công ty Private equity Actis cũng đã tham gia phi vụ thâu tóm doanh nghiệp tài chính bất động sản lớn nhất tại Châu Á của Standard Chartered.
Theo bà Khanh Nguyễn, Giám đốc bộ phận thị trường vốn tại JLL Việt Nam, nhìn vào tổng quan thị trường, có thể kỳ vọng sự tăng trưởng ở hầu hết các phân khúc tài sản. Thị trường bất động sản công nghiệp sẽ là ngành nóng nhất trong năm 2019, được thúc đẩy bởi sự dịch chuyển của các doanh nghiệp từ Trung Quốc và tác động tích cực từ các hiệp định thương mại CPTPP/EU.
Tuy nhiên, theo bà Khanh, quá trình phê duyệt kéo dài có thể ảnh hưởng đến những dự án phát triển mới trong năm 2019. Do đó, việc tìm nguồn cung "sạch" và minh bạch để đầu tư sẽ là một thách thức cho các nhà phát triển và đầu tư trong năm tới. Bà Khanh tin rằng việc cải cách quy định sẽ giúp cải thiện tính minh bạch, khiến thị trường bất động sản Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
Thúy An
